Matematika

(Madirihi ginen Matematikas)

Matematika (mafana'an Matematikas pat Math lokkue') i siensan i idean kantidat, estruktura, kampo, yan tinilaika; kontodu i raman eskuela ni ha estudia håftaimanu umachetton todus siha na idea. I taotao ni ha estudia Matematika mafana'an Matematiku.

Guåha na sinangan "i rainan siensa" i Matematika, lao guåha lokkue' taotao ni ti ma konsidera i Matematika un siensa naturåt. Prinipåtmente, i matematiku siha ma difina ya ma analisa idean-ñiha para mas ma tungo' i idea—para i adelanton matematika ha'. Malago'-ñiha tumungo' hafa siña ma sangan an guåha estruktura. Pot i hemplu, kao guåha nai siña siha mamprueba gi henerat? Meggai lokkue' na matematiku siha mas ma konsidera i matematika kalan åtte embes di siensa aplikao. Sinembåtgo, humuyongña siensa naturåt meggai na estruktura ni ma analisa i matimatiko siha, ya achokka' ti manaligao siha aplikasion, guåha na biåhi ni ma sodda' aplikasion, meggai na biåhi gi fisika.

Siña ha' mafana'an matemaika i siensan "numiru yan simbolo." Kumekeilek-ña na i analisan estruktura henerat ni madifina ginen axiom nina'i siha, manu'usa lohika yan simbolon matematika. I siensan ophetu yan estudiun inachetton-ñiha. Solo ma usa i sinahguan estruktura para kedanchiyi infotmatsion.

Makonsidera matematika un lengguahe lokkue'. Siña ha' makonsidera matematika un ekstension lengguahen taotao, ni ha usa un gramatika yan bokabulariu ni madifina gof espisifiku. Ya i minito'-ña ineksplika yan inaligao i inachetton hinasso yan fisika ni fino'-ña.